Choć zdrowe odżywianie jest w ostatnich latach coraz modniejsze, podstawą menu wielu osób wciąż jest przetworzona żywność, a pełnowartościowe posiłki często bywają zastępowane daniami z fast foodów. Dieta uboga w składniki odżywcze ma negatywny wpływ na zdrowie. Badania pokazują, że przybywa osób otyłych, z chorobami serca i cukrzycą. Zapobieganie chorobom wymaga zbalansowania sposobu odżywiania i zadbania o odpowiednią ilość warzyw i owoców. Jak w prosty sposób to zrobić?
Warzywa i owoce są jednymi z najważniejszych składników zdrowej diety. Z badań przeprowadzonych pod koniec 2019 roku przez agencję Kantar wynika jednak, że aż 3/4 Polaków nie wie, ile miejsca w diecie powinny zajmować[1]. Zbyt małe ich spożycie jest przyczyną wielu chorób. Potwierdzają to wstępne wyniki badań przeprowadzonych w 2019 roku przez American Society for Nutrition. Wykazały one, że niskie spożycie owoców i warzyw może być przyczyną milionów śmiertelnych udarów i zawałów serca. Według naukowców niewystarczająca ilość warzyw i owoców w jadłospisie spowodowała w 2010 roku niemal 3 miliony zgonów z przyczyn sercowo-naczyniowych[2]. Analiza danych Eurostatu wskazuje, że ponad 1/3 obywateli Unii Europejskiej nie spożywa warzyw i owoców codziennie. W tych statystykach Polacy plasują się poniżej średniej[3].
Zgodnie z zaleceniami Narodowego Instytutu Zdrowia Publicznego warzywa i owoce powinny stanowić połowę tego, co jemy. Z badań wynika jednak, że jedynie 18 proc. Polaków spełnia ten warunek, a 1/3 narodu w ogóle nie uwzględnia tych składników w swoim jadłospisie[4].
Jak zwiększyć ilość owoców i warzyw w diecie?
Zgodnie z wytycznymi Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) należy spożywać minimalnie 400g owoców i warzyw dziennie. Istnieje kilka prostych sposobów, aby pamiętać o dodawaniu ich do swojej diety.
- Trzymaj owoce tam, gdzie możesz je zobaczyć. Umieść kilka gotowych do spożycia produktów na stole, lub przechowuj pokrojone owoce w lodówce tak, aby były gotowe, gdy odczujesz potrzebę zjedzenia czegoś słodkiego.
- Wybierz produkty, których wcześniej nie próbowałeś. Warzywa i owoce są świetnym sposobem na urozmaicenie jadłospisu. Staraj się stopniowo dodawać do diety nowe składniki, aby uniknąć nudy.
- Spróbuj regularnie wymieniać warzywa podawane do obiadu. Zamiast ziemniaków zdecyduj się na brokuły czy szparagi. Nie tylko pozytywnie wpłynie to na różnorodność twoich posiłków, ale także dostarczy ci wielu korzystnych wartości odżywczych.
- Otwórz się na nowe przepisy. Sałatki to nie jedyny sposób na włączenie warzyw do diety. Spróbuj wykorzystać je także w zupach, sosach lub jako przekąski.
- Pij soki. Świeżo wyciskane soki są źródłem wielu witamin i doskonałym sposobem na wprowadzenie do jadłospisu nie tylko owoców, ale również warzyw. Możesz dowolnie łączyć ze sobą składniki, tworząc napoje o ciekawych kolorach i smakach.
– Soki to świetny sposób na spożywanie większej ilości warzyw i owoców. Ważne jest, aby zawierały miąższ, który jest źródłem błonnika. Dlatego też, dobrze jest wycisnąć sok w domu. Dzięki temu mamy gwarancję jakości produktów. To również dobry sposób na zwiększenie spożycia warzyw dla osób, które za nimi nie przepadają. Połączenie z owocami w świeżo wyciśniętym soku zneutralizuje smak warzyw. Takie rozwiązania mogą spodobać się szczególnie dzieciom – mówi dr Hanna Stolińska, dietetyk kliniczny i ekspert w zakresie odpowiedzialnego odżywiania marki Moc Soków.
Czym skutkuje niedobór warzyw i owoców?
Jednym z pierwszych skutków unikania warzyw i owoców może być niedobór witamin i minerałów, w tym m.in. wapnia, magnezu, żelaza i potasu, które odpowiadają za prawidłowe funkcjonowanie układu kostnego, nerwowego i sercowo-naczyniowego.
Owoce i warzywa są także źródłem błonnika, który wpływa na prawidłową pracę jelit. Błonnik spowalnia również wchłanianie składników takich, jak glukoza i cholesterol. W ten sposób może pomóc w regulacji ich poziomu we krwi i zmniejszyć ryzyko cukrzycy lub podwyższonego poziomu cholesterolu oraz problemów sercowo-naczyniowych[5].
– Należy pamiętać, że uwzględniając warzywa i owoce w diecie warto zadbać o to, by zachować wszystkie ich wartości odżywcze. Jeśli poddajemy je obróbce termicznej, pamiętajmy, aby ich nie rozgotowywać. W przypadku wyciskania soków z kolei, warto wybrać sprzęt, który nie pozbawi produktów ich właściwości. Doskonałym przykładem jest wyciskarka wolnoobrotowa firmy Byzoo Rhino. Ten rodzaj urządzenia pracuje wolniej, ale dzięki temu otrzymany sok jest lepszy i zdrowszy – zawiera znacznie więcej składników odżywczych i dłużej zachowuje świeżość – tłumaczy Łukasz Malik, właściciel sklepu mocsokow.pl, oferującego małe AGD wysokiej jakości.
Choć wprowadzenie odpowiedniej ilości warzyw i owoców do codziennego jadłospisu wymaga odrobiny kreatywności, efekt jest niepodważalny. Zbilansowana dieta to świetny sposób na poprawę zdrowia i urozmaicenie posiłków.